Co warto wiedzieć, planując zakup działki pod projekt przemysłowy?

powrót do wpisów
inwestor zastępczy

Planując inwestycję w działkę pod projekt przemysłowy, istotne jest posiadanie wszechstronnej wiedzy na temat różnych czynników wpływających na sukces przedsięwzięcia. Czy wiesz, jakie kryteria należy uwzględnić przy wyborze działki? Co może stanowić ryzyko i czy są sposoby, by mu zapobiec? Na te pytania odpowiada Kaja Sawicka, lider działu zrównoważonego budownictwa w PM. Dzieli się także innymi cennymi wskazówki i doświadczeniem, które mogą przyczynić się do sukcesu Twojej inwestycji!

Zacznijmy od tego, jakie kryteria najczęściej brane są pod uwagę przy wyborze lokalizacji działki dla inwestycji przemysłowej?

Jeśli chodzi o inwestycje, jednym z najważniejszych kryteriów branych pod uwagę jest oczywiście kryterium finansowe, które niestety często w powierzchownej analizie ograniczane jest do kosztów zakupu gruntu. Tymczasem przy inwestycji w grunt, to nie wartość samego zakupu ma tutaj najważniejsze znaczenie, ale bardzo wiele czynników, wpływających na koszty przygotowania, realizacji i eksploatacji inwestycji, jak np. zapewnienia mediów czy komunikacji oraz sam zwrot z inwestycji, wynikający m.in. z atrakcyjności lokalizacji czy dostępu do odpowiednio wyspecjalizowanej kadry pracowniczej. Tylko kompleksowa analiza terenu, uwzgledniająca całościowo jego uwarunkowania, pozwala na obiektywną ocenę tego kryterium.

Nasz dział kosztowy jest w stanie oszacować koszty zarówno realizacji jak i eksploatacji obiektu  już na bardzo wczesnym etapie planowania inwestycji, dzięki czemu inwestor może bardziej świadomie podjąć decyzję o zakupie gruntu. To bardzo ważne, ponieważ o ile sam grunt może się wydawać atrakcyjny cenowo, to ostatecznie koszty realizacji mogą przerosnąć zakładany przez inwestora budżet.

Ważnym kryterium może okazać się również czas realizacji inwestycji, na który duży wpływ ma konieczność uzyskania wstępnych decyzji i uzgodnień, jak np. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, która dla większości inwestycji przemysłowych jest niezbędna. Okres uzyskania DŚki to minimum dwa miesiące, ale w zależności od lokalizacji może wydłużyć się do nawet 2 lat – dlatego warto jest poradzić się specjalistów, jak długo dla danego terenu i charakteru inwestycji możemy oczekiwać na tą decyzję, aby uwzględnić to w harmonogramie.

Jak to już dawno zostało stwierdzone – nie ma już  „łatwych terenów inwestycyjnych”. W zasadzie każdy wiąże się z koniecznością rozwiązania na nim pewnych problemów. Do rozstrzygnięcia pozostaje kwestia możliwości, kosztów i czasu przeprowadzenia odpowiednich działań.

Kraków Bazylika Mariańska
Na jakie aspekty i czynniki należy zwrócić szczególną  uwagę przy wyborze działki pod projekt przemysłowy?
Projekty przemysłowe – specyfika i wyzwania

Projekty przemysłowe charakteryzują się zwykle większym oddziaływaniem na środowisko niż inwestycje mieszkaniowe. Często wywołują także konflikty społeczne i wymagają bardziej rozbudowanej infrastruktury. Wszystkie te czynniki należy dokładnie przeanalizować przed zakupem terenu. Dobrą wiadomością jest to, że możliwa jest ich ocena już na wstępnym etapie.

Aspekty prawne inwestycji

Pierwszym krokiem jest ustalenie, czy inwestycja może być zrealizowana pod względem prawnym. Zakazy lub ograniczenia mogą wynikać z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo z form ochrony przyrody. Jeśli planu miejscowego nie ma, inwestor musi uzyskać warunki zabudowy. Często okazują się one bardziej rygorystyczne niż zapisy planu.

Potencjalne konflikty społeczne

Brak barier prawnych nie zawsze oznacza swobodną realizację inwestycji. Na etapie uzyskiwania decyzji środowiskowej mogą pojawić się protesty społeczne. Takie działania nierzadko blokują lub ograniczają możliwość realizacji przedsięwzięcia. Na korzyść inwestora działa jednak obecność stref gospodarczych lub lokalne zachęty. Koszty przygotowania terenu

Zakup gruntu to tylko część kosztów inwestycji. Równie istotne są wydatki związane z jego przygotowaniem i infrastrukturą. Należy sprawdzić dostęp do drogi publicznej, sieci i mediów.
Trzeba też uwzględnić kolizje, przekładki, konieczność odrolnienia oraz ukształtowanie terenu.

Praktyczny przykład

W jednym z naszych projektów przemysłowych teren przecinał korytarz ekologiczny. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska początkowo zaakceptowała jego obecność.
Jednak podczas procedury środowiskowej sprzeciwiła się inwestycji w tej lokalizacji. Dzięki wykazaniu braku wpływu na migrację zwierząt udało się zakończyć sprawę pozytywnie.

Aspekty środowiskowe

Środowisko w dużym stopniu determinuje możliwość inwestycji. Znaczenie mają zagrożenia powodziowe, obecność siedlisk zwierząt oraz drzewostan. Czasem możliwe jest uzyskanie zgody na wycinkę, jednak jej koszty bywają wysokie. Dlatego aspekty środowiskowe powinny być uwzględnione już w biznesplanie.

Warunki gruntowe i wodne

Analizy geotechniczne pozwalają przewidzieć ewentualne problemy techniczne. Może okazać się konieczna wymiana gruntu lub odwodnienie terenu. W przypadku zanieczyszczeń niezbędna bywa remediacja, czyli jego oczyszczenie. Warunki gruntowe i wodne bezpośrednio wpływają na opłacalność inwestycji.

Czynniki biznesowe

Poza aspektami prawnymi i technicznymi trzeba wziąć pod uwagę czynniki biznesowe. Działka powinna być atrakcyjna ze względu na rynki zbytu i dostęp do dostawców. Liczy się dobra komunikacja, a także dostępność wykwalifikowanej kadry pracowniczej. W przypadku data center istotna jest zarówno odległość od zabudowy, jak i bliskość dużych miast.

Media i infrastruktura

Na końcu należy sprawdzić dostępność mediów i infrastruktury. Bez nich nawet najlepiej położona działka nie będzie miała wartości inwestycyjnej.

A co z mediami i infrastrukturą?

Jak już wspomniałam, jedną z istotnych kwestii, którą należy wziąć pod rozwagę przy zakupie działki, jest dostępność i jakość infrastruktury. Bardzo często spotykamy się z tym, że pomimo obecności sieci w okolicach inwestycji, nie ma możliwości przyłączenia – np. ze względu na jej niewydolność. Z kolei w przypadku konieczności realizacji nowej inwestycji drogowej, trzeba mieć świadomość, że jest ona bardzo czasochłonna i kosztowna.

Może się także zdarzyć, że przez działkę przechodzą sieci, które będą wymagały przekładki lub ustanowienia strefy ograniczonego użytkowania. O ile przebudowa rowu czy sieci wodociągowej może nie stanowić problemu, o tyle przebudowa sieci energetycznej średniego napięcia wiąże się z dużymi nakładami inwestycyjnymi i wymaga specjalnych, czasochłonnych uzgodnień. Ponadto nie wszystkie sieci są ujawnione na mapach – warto więc, zwłaszcza w sąsiedztwie lotnisk czy obiektów wojskowych, sprawdzić, czy przez teren nie przebiegają nieujawniane sieci wojskowe czy inna infrastruktura.

Nie trzeba nikomu tłumaczyć, że dostępność wody, energii elektrycznej, gazu i kanalizacji jest krytyczna dla realizacji inwestycji. Oczywiście przy braku wodociągu mamy możliwość wykonania własnego ujęcia (studni), ale znów wymaga to dodatkowych badań, generuje koszty i wpływa na czas realizacji inwestycji. Bardzo często wstępnych informacji w tym zakresie może udzielić lokalny urząd gminy lub gestorzy sieci. Nie są one gwarantem występowania mediów, ale mogą być cenną wskazówką odnośnie ryzyk i możliwości.

Od kilku lat obserwujemy duży wzrost zainteresowania budową data center w Polsce. Największe ograniczenie w ich realizacji widzimy w dostępie do prądu. Są to bowiem inwestycje, które wymagają po minimum 20-50 MW przyłącza i to – w zależności od standardu obiektu – często z 2 punktów, w celu zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej w razie awarii sieci. Dla tego typu inwestycji obok dostępu do prądu konieczna jest także możliwość podłączenia do sieci telekomunikacyjnej.

Kraków Bazylika Mariańska

Jakie są główne czynniki ryzyka w przypadku zakupu działki pod projekt przemysłowy i sposoby ich minimalizacji?

Ryzyko zanieczyszczenia gruntu i remediacja

Jednym z głównych ryzyk przy zakupie działki pod projekt przemysłowy jest zanieczyszczenie gruntu. Ważna jest analiza historycznego użytkowania terenu oraz badania w kierunku zanieczyszczeń. Przykładem jest inwestor, który rozważał zakup atrakcyjnego terenu będącego dawnym lotniskiem. Analiza wykazała wysokie prawdopodobieństwo zanieczyszczenia substancjami ropopochodnymi. To ryzyko nie wyklucza inwestycji, lecz znacząco wpływa na koszty i harmonogram realizacji.

Ryzyka prawne i administracyjne

Kolejnym istotnym czynnikiem są zmiany w prawie budowlanym, środowiskowym i przepisach UE. Dynamiczne zmiany prawne w Europie mają wpływ również na przepisy obowiązujące w Polsce. Przykładem jest ostatnia nowelizacja ustawy o planowaniu przestrzennym, zmieniająca atrakcyjność terenów. Przed zakupem działki konieczna jest analiza prawna stanu nieruchomości i dokumentów własności. Należy uwzględnić skutki służebności oraz innych ograniczeń prawnych przy zakupie gruntu. Ryzykiem jest też niedotrzymanie harmonogramu inwestycji spowodowane opóźnieniami administracyjnymi. Uzyskanie pozwoleń, zwłaszcza decyzji środowiskowych, często trwa dłużej niż przewiduje prawo. Warto skonsultować harmonogram z ekspertami prowadzącymi postępowania administracyjne.

Ryzyka społeczne i działania prewencyjne

Sprzeciw organizacji ekologicznych lub sąsiadów może opóźnić lub uniemożliwić realizację inwestycji. Większy udział społeczeństwa w procesie budowlanym zwiększa wpływ na decyzje administracyjne. Jednocześnie rośnie nieprzewidywalność powodzenia inwestycji i ryzyko opóźnień. Działania prewencyjne obejmują wstępny audyt terenu, czyli Due Diligence środowiskowe, prawne i techniczne. Pozwala on rzetelnie zdefiniować ryzyka oraz sposoby ich minimalizacji. Analiza powinna obejmować wszystkie trzy obszary i być prowadzona przez doświadczony podmiot. Taki audyt pomaga podejmować świadome decyzje o zakupie działki pod projekt przemysłowy.

Jakie rodzaje badań/analiz warto wykonać przed zakupem działki pod projekt przemysłowy?

Z pewnością są to przede wszystkim kompleksowe audyty terenu: Environmental Due Diligence (EDD), Legal Due Diligenc (LDD), Technical Due Diligence (TDD) w ramach których audytorzy analizują wszystkie wskazane wyżej aspekty oraz wykonują ewentualne dodatkowe badania i analizy. Wynikiem audytów jest obszerny raport, będący dobrą podstawą do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Dodatkowo w audycie takim zawsze zawieramy informacje jakie decyzje i pozwolenia są niezbędne do zrealizowania zamierzonego przedsięwzięcia.

Jeśli nie zdecydujemy się na zlecenie kompleksowego audytu to jako podstawowe minimum uważam przeprowadzenie analizy miejscowego planu, dostępności mediów i infrastruktury drogowej, geotechniczną oraz rynkowo-ekonomicznej opłacalności inwestycji. W ramach naszych usług proponujemy klientom kompleksowe Due Diligence terenu inwestycji, które pozwala przeanalizować go pod wieloma kątami. W wyniku wstępnych analiz rekomendujemy klientom jakie dodatkowe badania należy przeprowadzić, aby móc wykluczyć dodatkowe ryzyka – ich zakres i skala zależą od charakterystyki danego terenu i planowanej inwestycji.

Na koniec checklista koniecznych do weryfikacji aspektów przed zakupem działki pod inwestycję:

  • aktualny miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego/warunki zabudowy,
  • aspekty środowiskowe, jak np. obecność terenów chronionych czy zagrożonych powodzią,
  • możliwość przyłączenia do mediów,
  • zapewnienie komunikacji,
  • atrakcyjność lokalizacji,
  • ukształtowanie terenu,
  • obecne i historyczne zagospodarowanie terenu.
  • informacje o obciążeniach i ograniczeniach prawnych działki (np. służebności)
Kaja Sawicka

Lider działu zrównoważonego budownictwa w PM

Absolwentka Wydziału Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej oraz studiów MBA na Akademii Leona Koźmińskiego. Specjalizując się w ochronie środowiska, doświadczenie zawodowe zdobywała pracując jako doradca i audytor ds. ochrony środowiska w dużych firmach sektora gospodarki odpadami.

Usługi lokalne